اسپان باند جزء پارچه‌های بدون بافت است که تار و پود ندارد و از نوع منسوجات صنعتی است. با افزایش جمعیت، میزان الیاف طبیعی جوابگوی نیاز افراد جامعه نیست در نتیجه این نیاز با تولید پارچه‌های نبافته برطرف شده است. همچنین جایگزین مناسب و پرکاربردی برای پارچه‌های طبیعی است. 

پارچه‌های نبافته از ماده‌ای به نام پلی پروپیلن ساخته شده است و به دلیل فرم و شکل این نمونه از منسوجات به پارچه‌های سوزنی یا بافتینه شناخته شده‌اند. این نوع از پارچه‌ها با فرایند شیمیایی، مکانیکی و حرارتی ساخته می‌شوند و در رنگ‌ها و گرماژهای متفاوت از 8 گرم تا 380 گرم تولید می‌گردند.

 از اسپان باند در هر شرایطی از جمله یک محیط خشک، یا مرطوب می‌توان استفاده کرد، به علاوه این محصول دارای استحکام و قدرت بالا در برابر فرسایش می‌باشد، به گونه‌ای که پاره کردن آن واقعا کار دشواری است و این به دلیل قابلیت آبگریزی آن است که مورد پسند و توجه مشتری واقع گردیده است.

توجه جوامع به بهداشت عمومی و نیز رشد و آگاهی افراد به بهداشت و سلامت فردی، سبب افزایش استفاده از محصولات نبافته و یک بار مصرف در مصارف بهداشتی و سلولزی شده است، به طوری که استفاده از این محصول، راحتی، به صرفه بودن و عدم حساسیت را برای مصرف کنندگان به ارمغان آورده است.

همچنین در سال‌های اخیر با توجه به شیوع بیماری کرونا، استفاده از محصولات بهداشتی مانند دستمال، ماسک یکبار مصرف، دستکش و کاور کفش افزایش یافته که اغلب این فرآورده‌های بهداشتی، پارچه‌هایی از نوع اسپان باند بوده است، در نتیجه این نوع منسوجات در پیشگیری و جلوگیری از انتقال بیماری‌های ویروسی تأثیر بسزایی داشته است.

 محصولات بهداشتی نیز از مواد سلولزی که از الیاف طبیعی است، تهیه می‌شوند که با پارچه‌های بدون بافت ترکیب شده و این بهم پیوستن، نفوذ ناپذیری و قدرت کشسانی آن را افزایش می‌دهد. این نمونه از بافتینه‌ها، از کاربردی ترین منسوجات در تولید لوازم بهداشتی و سلولزی به‌شمار می‌روند.

کاربرد اسپان باند در مصارف بهداشتی و سلولزی

• مصارف نظافتی : دستمال کودک، مرطوب و آرایشی
•  کاربرد بهداشتی: پوشک کودکان، پت سالمندان و نوار بهداشتی
• ماسک و ملحفه یکبار مصرف

مشخصات اسپان باند در مصارف سلولزی و بهداشتی

• قابلیت ضد باکتریایی
• نفوذ نا پذیری در برابر آب و رطوبت
• ممانعت از عفونت و حساسیت پوستی
• استحکام و پایداری بالا در مقابل سایش و کشش
• قابل بازیافت به طبیعت
• ارزان بودن
• دارای بافت نرم و لطیف
• سبک و راحت

استفاده از اسپان باند در مصارف گوناگون در حال گسترش و افزایش است، بویژه در حوزه ی بهداشت و سلامت. این منسوجات به دلیل ویژگی‌های آنتی باکتریایی و نفوذ ناپذیری بالا، مانع از بیماری عفونی، حساسیت پوستی و آلرژی در افراد شده به طوری که این بافتینه‌ها را نمی‌توان در مصارف بهداشتی کنار گذاشت.

کاربرد اسپان باند در مصارف صنعتی

پارچه‌های اسپان باند به دلیل ویژگی‌های منحصر به‌فردی که دارند، توانسته اند سهم به‌سزایی در بازار منسوجات کسب کنند و با توجه به نیاز و استفاده‌ی افراد، مصارف گوناگونی دارد. این پارچه‌ها در حوزه‌ی پزشکی، کشاورزی، بهداشتی، صنعتی و مصارف خانگی کاربرد دارند.

تاریخچه‌ی این پارچه به سال ۱۹۴۰ بازمی‌گردد که تولید آن در شرکت آمریکایی برای ساخت پشم شیشه آغاز شد. در نهایت فرایند تولید منسوجات نبافته کم کم دستخوش تغییرگردید و منجر به تولید منسوجات بدون بافت شد که این نوع الیاف از ترکیب پلیمرهای متفاوت تهیه شدند.

در این نوع از بافت پارچه‌ها تار و پود وجود ندارند و طی فرایند شیمیایی و فیزیکی به شیوه پرس زنی و حرارت و سوزن زنی تولید می‌شوند و به پارچه‌های بدون بافت، سوزنی نبافته، یکبار مصرف و نبافته معرفی شده‌اند.

پارچه‌های نبافته را میتوان با خصوصیات مختلفی تولید کرد. این پارچه از نظر نوع کاربرد و استفاده متفاوت هستند. گوناگونی پارچه‌های بدون بافت در ویژگی‌هایی همچو وزن و گرماژ پارچه، رنگ و طول وعرض آن است و نیز خصوصیات کیفی مانند لطافت و راحتی آن، خاصیت ضد باکتریال داشتن، ضد اشعه خورشید بودن یا آب دوست بودن یا ضد آب بودن را شامل می‌شود.

 مزایای فراوان پارچه‌های اسپان باند موجب استفاده ی گسترده ی این محصول در جامعه شده است که جایگزینی برای منسوجات سنتی شده است، از جمله فواید این محصول عبارتند از ارزان و به صرفه بودن پارچه‌های نبافته نسبت به دیگر پارچه‌ها است. دیگر فواید این نوع پارچه‌ها قابلیت بازیافت سریع است که برای محیط زیست تهدیدی ندارند.

پارچه بدون بافت به دلیل استفاده بسیار در مصارف متفاوت، از مقاومت و کشش بالایی برخوردار هستند و این نوع پارچه‌ها در برابر ضربه و کشیدن مقاوم هستند. 

اسپان باند در مصارف صنعتی

استفاده از پارچه بدون بافت در صنعت خودرو سازی:

• تزیینات داخلی ماشین
•  عایق صداگیری
• پوشش صندلی و چادر خودرو
•  خطوط رنگ

استفاده از پارچه‌های اسپان باند در صنعت راه و ساختمان:

•  دیوار پیش ساخته و کاذب
•  صنعت سد سازی
• قالب‌بندی
•  تثبیت خاک و راه‌سازی
•  روکش ساختمان‌های نیمه ‌ساخته
•  لوله‌گذاری به عنوان شانه،
•  دکوراسیون و کاغذ دیواری
•  نمای ساختمان
• عایق کاری حرراتی و صوتی

کاربرد پارچه‌های اسپان باند در صنعت فیلترسازی:

• در کیسه ی جارو برقی
• فیلترهای دقیق و فیلترهای صنعتی
• فیلتراسیون مایعات
• انواع فیلتر هوا، آب و مایعات

استفاده از پارچه نبافته در صنایع بسته بندی:

• روکش لوازم خانگی، مبل
• بسته بندی مواد غذایی مانند حبوبات، برنج، چای و غیره
• بسته بندی کیف و کفش و لباس
• کاورکامیپوتر و لوازم جانبی
• روکش برای کت و شلوار

سخن آخر در مورد استفاده از اسپان باند در مصارف صنعتی

با رشد صنایع در حوزه‌های متفاوت، نیاز جوامع به منسوجات بیشتر شده است که با جایگزین کردن پارچه‌های نبافته ( الیاف مصنوعی) بجای منسوجات طبیعی کمک شایانی به این صنعت کرده است. همچنین با محدود بودن منابع طبیعی و برای حفظ محیط زیست ضروری است که از محصولات اسپان باند و فواید بسیار آن بهره مند گردید. 

اسپان باند (Spun bond) از رایج‌ترین پارچه‌های بدون بافت به حساب می‌آید، یعنی تار و پود ندارد و از نوع پارچه صنعتی است که بر اساس یک فرآیند صنعتی و با مواد شیمیایی به نام پلی پروپیلن تولید می‌شود. این پارچه نبافته کارایی‌های متنوعی دارد که یکی از عمده‌ترین کاربردهای آن، مصارف کشاورزی و باغداری می‌باشد، گفتنی است که استفاده از آن در حال افزایش است.

بحران کم آبی، افت آب‌های زیر زمینی و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، مشکلاتی بسیاری را در باغداری و کشاورزی ایجاد کرده است، از جمله، کاهش راندمان و کیفیت محصولات کشاورزی.

همچنین بر اساس نتایج پژوهش‌های مرکز آمار، 92 درصد از منابع آب در ایران، در کشاورزی مصرف می‌شود، در نتیجه استفاده بهینه از آب و ممانعت از هدر رفت آن امری ضروری می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، استفاده از روش‌های نوین درکشاورزی مهم به‌نظر می‌رسد، یکی از این شیوه‌ها کاربرد اسپان باند در کشاورزی و باغداری می‌باشد.

این نوع پارچه‌ی بدون بافت به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد، فواید و کارایی فراوانی دارد، به‌ویژه در حوزه کشاورزی که جایگزین مناسبی برای پوشش پلاستیکی شده است، چرا که پلاستیک نه محافظ در برابر اشعه خورشید است و نه نفوذ پذیر در برابر هوا. در حالی‌که با منسوجات نبافته، این نواقص برطرف شده و از رایج‌ترین محصولات مفید در حوزه‌ی کشاورزی گردیده است.

ویژگی اسپان باند در مصارف کشاورزی و باغداری

 حدود ۷۵ درصد از آب مصرفی در کشاورزی به‌دلیل استفاده نادرست از آن به هدر می‌رود، بنابراین با تولید منسوجات نبافته و ویژگی‌های مؤثر آن سعی در کنترل آب مصرفی و جلوگیری از اتلاف آن شده است. این ویژگی‌ها عبارتند از:

1. قابلیت تنفس پذیری بالا
2. ضد اشعه خورشید (UV)
3. صرفه ی اقتصادی
4. حفاظ در برابر سرما و یخ زدگی
5. جلوگیری از هدر رفت آب و رطوبت
6. ممانعت از آسیب حشرات و حیوانات موزی
7. مقابله با آفات و علف‌های هرز
8. تنظیم دما و گرما توسط اسپان باند
9. افزایش بازده محصول
10. قابلیت انعطاف پذیری بالا
11. سازگار با محیط زیست
12. دارای گراماژ و ابعاد متفاوت
13. جلوگیری از آسیب تگرگ، طوفان و باران شدید
14. قابلیت آب گریزی و آب دوستی

کاربرد اسپان باند در کشاورزی و باغداری

• استفاده در ریز شیارها
• روکش عایق برای جلوگیری از سرما زدگی
• روکش‌های شناور
• محافظ کشت و آبیاری
• استفاده از اسپان باند درگلخانه و روکش گرم کننده
• روکش نهال برای محافظت در برابر سرما و بارش شدید
• محافظ ضد اشعه خورشید
• کاور گلدان و نهال میوه
• روکش سایه انداز گیاه

کاربرد اسپان باند در مصارف کشاورزی و باغداری

اسپان باند با داشتن قابلیت و مزایای فراون در کشاورزی و باغداری، نقش مهمی در بهینه سازی و افزایش بازده محصول کشاورزی ایفا می‌کند، بویژه خاصیت ضد اشعه خورشید و مقاومت کشسانی بالا، آب دوستی یا آب گریزی آن، از هدر رفت آب و آسیب به گیاهان جلوگیری می‌کند. همچنین این پارچه کشاورزی در هر فصلی و هر اقلیمی را ممکن می‌سازد.

اسپان باند ازنوع  پارچه‌های بدون تار و پود است که از طریق فرایند مکانیکی، شیمیایی و حرارتی بهم متصل شده است. مواد اولیه آن، فیبر منسجم و یک‌دست، از نوع پلیمر می‌باشد. فناوری تولید این منسوجات از سال ۱۹۶۰ آغاز شده و کاربرد آن با توجه به  قابلیت‌های  فراوان و کارایی‌های منحصربه‌فرد پارچه نبافته، در حال افزایش و رو به گسترش است.

 این نمونه از منسوجات نبافته درحوزه‌های متفاوتی هم‌چون: محصولات بهداشتی و پزشکی، کشاورزی، صنعتی، ساختمانی، بسته‌بندی و فیلتراسیون کاربرد دارد.

 مدرن شدن جوامع، بزرگ شدن شهرها، ایجاد کارخانه در اطراف شهرها وافزایش ماشین‌هایی با مصرف سوخت‌های فسیلی، مشکلاتی را به همراه دارد از جمله مسائل آلودگی آب و هوا. برای رهایی از این آلاینده‌ها، استفاده از فیلتراسیون و تصفیه کننده‌ها ضروری است.

فیلتراسیون جدا کردن مواد بر اساس کیفیت متفاوت فیزیکی و شیمیایی آن است و همچنین  فرایند جدا کردن جامدات نامحلول از مایع. در گذشته از فیلترهای طبیعی مانند  کاغذ ، شن، شیشه و پارچه استفاده می‌شد، در حالیکه امروزه اسپان باند جایگزین آن‌ها شده و این نمونه در دستگاه تصفیه آب،  هوا و نیز فیلتراسیون صنعتی استفاده می‌شود.

در چند سال گذشته، بدلیل بیماری کوید 19 استفاده از ماسک‌های فیلتردار در پیشگیری از شیوع و گسترش این ویروس، نقش اساسی و مؤثری داشته و در صنعت فیلتراسیون، ماسک‌های فیلتردار به دلیل خاصیت نفوذ ناپذیری، ضد باکتریایی و داشتن الیاف لطیف و نرم، از مهم‌ترین محصولات منسوجات نبافته در این حوزه به حساب می‌آیند. 

کاربرد اسپان باند در مصارف فیلتراسیون

• ماسک جراحی
• فیلتر اتاق تمیز (کارتریجی)
• دستگاه تصفیه کننده ی آب
• فیلترهای تهویه ی هوا
• اسپان باند در فیلترهای صنعتی
•  فیلتر هوا و روغن در خودرو
•  فیلترهای گازهای سمی
•   فیلترهای آب
•  دستگاه جدا سازی ذرات گرد و غبار

خصوصیات و مزایای استفاده از اسپان باند در مصارف فیلتراسیون

• ممانعت از انواع آلاینده‌ها، مانند باکتری‌ها، مواد معدنی، ویروس‌ها و فلزات
• دارای انعطاف و ثبات بالا
• مقاوم در برابر کشش و ساییدگی
• دوام و راندمان بالا
• مقاومت شیمیایی
• پایداری فیزیکی
• قابلیت نفوذ پذیری هوا
• ضد آتش و حرارت
• نفوذ پذیری بالا در برابر چربی و روغن
• ارزان بودن
• قابلیت بازیافت به طبیعت
• مقاوم در برابر فرسایش و خوردگی

استفاده از اسپان باند در فیلتراسیون علاوه بر افزایش کیفیت محصول در رفع آلاینده‌ها نقش مهمی دارد. آلودگی هوا در کلان شهرها و نیز آلودگی آب به دلیل صنعتی شدن جوامع، موجب بیماری‌های تنفسی و گوارشی گردیده و برای رفع این معضل، استفاده از فیلترسیون تأثیر بسزایی دارد.

 دستگاه تصفیه کننده ی آب و تهویه هوا ، نوشیدن آب سالم و تنفس هوای پاک را برای افراد به ارمغان می‌آورد. استفاده از فیلتر در خودرو و صنایع علاوه بر افزایش کارایی و بازده آن ، از آلوده و سمی شدن هوا جلوگیری می‌کند.

کاربرد اسپان باند در بسته بندی مواد غذایی

 اسپان باند (Spun bond) از عمده‌ترین منسوجات بدون بافت و فاقد تار و پود به حساب می‌آید. پارچه‌های نبافته به دلیل ویژگی‌های منحصر بفردی که دارند، سهم بزرگی از بازار منسوجات را به خود اختصاص داده اند.

مواد اولیه ی برای تولید این نوع پارچه، ماده ای به نام فیلامینت است که از یک کانال هوا سرد عبورکرده و به شکل ایرودینامیک ، کشش داده و در نهایت ، بر روی نوار نقاله، لایه اسپان باند را تشکیل می‌دهد.

پارچه‌های بدون بافت در کاربردهای متفاوتی مورد بهره قرار می گیرند. امروزه با توجه به پیشرفت این صنعت، حذف آن‌ها امری محال و غیر ممکن است.

از این نوع منسوجات در مصارف پزشکی، بهداشتی، آرایشی، کشاورزی، ساختمان، فیلتراسیون و … به طور وسیعی استفاده می‌گردد. از جمله مصرف این پارچه در بسته بندی مواد غذایی است.

بسته بندی مواد غذایی باید به گونه ای باشد که مواد را در برابر تغییرات شیمیایی، میکروبی، بیوشیمیایی و فساد شدن محافظت کند و از آن‌ها در برابر صدمات حمل و نقل نگهداری کند و هم سبب کاهش ضایعات شو د. بنابراین این عوامل در رشد و گسترش صنعت بسته بندی تأثیر داشته است که اسپان باند یک نمونه ی رایج و مدرن در این حوزه است.

استفاده از منسوجات نبافته در بسته بندی مواد غذایی درحال افزایش است به گونه ای که این توسعه موجب کاهش مصرف الیاف طبیعی و خام شده است و منجر به بهره وری کمتر از منابع طبیعی و نیز حفظ محیط زیست شده است.

کاربرد پارچه‌های سوزنی نبافته در بسته بندی مواد غذایی علاوه بر ماندگاری مواد در کاهش هدر رفت و اسراف محصولات غذایی نقش شایانی دارد. همچنین به دلیل افزایش رشد جمعیت و نیاز به غذای بیشتر و نیز موفقیت در تجارت و بازاریابی، افزایش کیفیت منسوجات نبافته در این زمینه امری مهم و اساسی است.

فواید استفاده از اسپان باند در بسته بندی مواد غذایی

• ماندگاری بیشتر: رطوبت مواد غذایی مانند گوشت را می‌گیرد و مانع فاسد شدن مواد می‌شود.
• مقاوت بالا: در برابر کشش و ضربه آسیب نمی‌بیند و پاره نمی‌گردد برای مثال در بسته‌های خشکبار یا حبوبات.
• ضد رطوبت: مقاومت در برابر آب که در مواد غذایی مانند چای، قهوه و آرد استفاده می‌شود.
• قابلیت بازیافت: سازگاری با محیط زیست
• افزایش تنوع در اسپان باند: گوناگونی در جنس، رنگ، شکل و کاربرد
• ضد نور: از فاسد شدن مواد غذایی که در برابر نور خورشید حساس هستند جلوگیری می‌کند.
• آنتی باکتریال
• کاهش هزینه و قیمت ارزان

در مورد کاربرد اسپان باند در بسته بندی مواد غذایی

با صنعتی شدن جوامع، استفاده ی افراد از مواد غذایی که فریز یا فرآوری شده‌اند، افزایش یافته است. به این دلیل کارایی و کیفیت بسته بندی محصولات غذایی مهم و ضروری است. منسوجات اسپان باند با داشتن مقاومت و قابلیت‌های ویژه، گزینه ی مؤثر و جایگزین مناسبی در بسته بندی مواد غذایی هستند.